Samenwerking betekent succes: het Zweedse multi-stakeholder model voor migranten

Willemstad, 31 januari 2019 – Zoals eerder bericht heeft op 24 en 25 januari 2019 een technische delegatie van de SER Curaçao deelgenomen aan de Conferentie Social Innovation for Refugee Inclusion te Brussel. De conferentie was georganiseerd door het European Economic and Social Committee (EESC), het Migration Policy Institute, United States Mission to the European Union (EU) en de Mission of Canada to the EU. Tijdens de conferentie kwamen vele voorbeelden aan bod van nieuwe strategieën in Europa, de Verenigde Staten en Canada die in een blueprint kunnen voorzien voor een meer humane, innovatieve en wijk-gerichte benadering voor sociale en economische inclusiviteit van nieuwkomers en lokale bewoners. De Canadese ambassadeur in Duitsland, dhr. Stéphane Dion, begon zijn lezing met de uitspraak ‘diversiteit is een feit, inclusiviteit is een beleidskeuze’, waarna hij aangaf dat het migratie- en integratiebeleid van Canada zowel sociaal als economisch werkt, waarbij hij als voorbeeld de steden Toronto en Montreal noemde. Om het beleid ook in de toekomst effectief te laten zijn moet er proactief en samen met de gemeenschap beleid voor inclusiviteit van de derde generatie migranten worden ontwikkeld. Ook dhr. Carlos Trindade, voorzitter van de EESC Group on Immigration and Integration benadrukte dat immigratie- en integratiebeleid tezamen met werkgevers, vakbonden en het maatschappelijk middenveld moet worden vorm gegeven om zodoende zowel de belangen van de lokale gemeenschappen als de nieuwkomers te adresseren. Hij verwees hierbij naar het in december 2018 vastgestelde initiatiefadvies van de EESC over de kosten van non-migratie en non-integratie voor Europa. Zonder immigratie zouden de economieën van de lidstaten een zware klap krijgen, pensioenstelsels onhoudbaar worden, de gezondheids- en zorgsector zou kunnen instorten, en zou irreguliere migratie toenemen met enorme kosten als gevolg, zoals zwarte arbeidsmarkten, uitbuiting en moderne slavernij, en zou vreemdelingenhaat een nog betere voedingsbodem krijgen. Daarentegen heeft migratie vele voordelen voor de gastlanden, zoals economische groei, innovatie, het dichten van de pensioenkloof en de culturele en etnische diversiteit verrijkt de gastlanden, en landen van herkomst profiteren van geldovermakingen, waarmee een groter bedrag is gemoeid dan met buitenlandse hulp, aldus het advies. “Wil het potentieel van migratie ten volle benut kunnen worden, dan moet er een benadering komen waarbij onder meer de vaardigheden van de migranten beter benut worden.[..] het is van het grootste belang dat de nodige voorwaarden worden geschapen voor een succesvolle integratie van migranten.”
Verschillende sprekers gaven aan dat nieuwkomers zichzelf integreren tenzij er economische, institutionele of politieke barrières zijn, bijvoorbeeld op de woningmarkt, toegang tot sociale voorzieningen en de arbeidsmarkt. Een best practice om deze barrières te slechten is onder meer het Zweedse multi-stakeholder Entry Hub model voor arbeidsmarkt integratie dat gebaseerd is op de samenwerking tussen de private sector, vakbonden en dienstverleners van sociale voorzieningen. Tijdens de conferentie werd een video getoond over dit model met één van de werkgevers, PostNord, het grootste postbedrijf van Scandinavië, waar in korte tijd 25 vluchtelingen werk vonden en in werktijd de Zweedse taal leerden. De succesvolle Belgische NGO DUO for a JOB koppelt via een mentoring programma jonge migranten aan ervaren professionals en is gebaseerd op het principe dat sociale en economische inclusiviteit twee kanten van dezelfde munt zijn. Het belang van een op feiten gebaseerd verhaal over migranten werd door verschillende sprekers en tijdens de panel discussies benadrukt. “Zie migranten niet als zwak, maar als mensen met talenten die banen creëren.” Hiervan gaf dhr. Tariq Tarey, Director of Refugee Social Services at Jewish Family Services, Colombia, United States een voorbeeld: in een kleine stad in Ohio zijn 873 bedrijven opgezet door vluchtelingen uit met name Syrië, waarin de werknemers met een migranten achtergrond na een aantal jaren een gemiddeld inkomen verdienen dat slechts iets onder het gemiddelde inkomen per capita ligt. Deze bedrijven zorgen niet alleen voor lokale werkgelegenheid, maar leveren ook een belangrijke bijdrage aan lokale overheidsfinanciën, en zorgen voor innovatie en economische groei. De initiatieven op het gebied van de zogenaamde Social Impact Bonds zijn veelbelovend. Onder deze programma’s financieren private investeerders upfront sociale voorzieningen voor migranten, variërend van accommodatie tot onderwijs. Zodra de vooraf geformuleerde doelstellingen zijn behaald ontvangen de dienstverleners van de overheid een financiële bijdrage. Met deze en andere initiatieven vormt zich in Europa, de Verenigde Staten en Canada een landschap van kleine en grotere steden en rurale gemeenschappen die migranten verwelkomen, vanuit humanitaire en economische motieven, als ook om een vergrijzende en krimpende bevolking en beroepsbevolking tegen te gaan.