SER brengt verkenning uit over toekomst van AOV op Curaçao in relatie tot verschillende migratiescenario’s

Op woensdag 11 maart 2020 heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) zijn Verkenning over ‘De toekomst van de AOV op Curaçao; een vergelijking tussen verschillende migratiescenario’s’ aangeboden aan de Minister-president, de overige Ministers, de Voorzitter van de Staten, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

De Verkenning richt zich specifiek op de toekomstige financiële houdbaarheid van de oudedagvoorziening, de Algemene Ouderdomsverzekering (AOV). Uitgaande van diverse bevolkingsprognoses met verschillende aannames over de ontwikkeling van migratie, zijn op basis van scenario-denken prognoses gemaakt van de toekomstige financiële situatie van de AOV.

Het vraagstuk van de toekomstige houdbaarheid van de sociale voorzieningen is met de toenemende tekorten bij de sociale fondsen een onderwerp van groeiende zorg. Het risico dat het huidige voorzieningenniveau van de sociale zekerheid op korte termijn reeds onbetaalbaar wordt indien de onderliggende oorzaken van deze tekorten niet worden geadresseerd en er geen beleidskeuzes worden gemaakt, neemt toe.

De Verkenning van de SER is de eerste in een reeks van Verkenningen met als overkoepelend thema ‘Migratie en Sociaaleconomische ontwikkeling Curaçao’.

Sociaaleconomische vraagstukken gerelateerd aan migratie hebben al geruime tijd de aandacht van de SER. In mei 2019 organiseerden SER Aruba, SER Curaçao en SER Sint Maarten gezamenlijk het tweedaagse symposium ‘Migration and Socioeconomic Development, Policy Challenges and Options’ op Curaçao. Het symposium heeft de vele kanten van migratie, en arbeidsmigratie in het bijzonder, belicht. Het symposium heeft waardevolle inzichten, kennis en netwerken opgeleverd, die van belang zijn voor verdere beleidsontwikkeling op het gebied van arbeidsmigratie.

Met de Verkenning die deze week is uitgebracht wil de SER een vervolgbijdrage leveren aan de discussie over een toekomstbestendig pensioenstelsel dat beter aansluit op een veranderende samenleving.

Centraal in de Verkenning staat de vraag of toekomstige pensioengerechtigden een zeker pensioeninkomen kan worden gegarandeerd, uitgaande van prognoses van het CBS omtrent de toekomstige populatie tot en met 2050 met verschillende aannames ten aanzien van migratie. Deze Verkenning geeft geen aanbevelingen over beleidsmaatregelen, maar wel aanknopingspunten daarvoor. De Verkenning heeft een signaalfunctie, en wel dat beleidsmaatregelen onvermijdelijk en urgent zijn. Een maatschappelijke dialoog is nodig om te komen tot gedragen beleidsmaatregelen.

De belangrijkste conclusies in de Verkenning zijn:

1. Hoge (arbeids)migratie heeft weliswaar een dempend effect op de stijging van de AOV-tekorten, maar is als beleidsmaatregel op zich onvoldoende om de AOV financieel gezond te maken. Een integrale benadering zal nodig zijn om de AOV-pensioenvoorziening toekomstbestendig te maken. Het gaat hier om een pakket aan samenhangende maatregelen op verschillende beleidsvelden voor de korte en middellange termijn.
2. Uit de projecties komt naar voren dat beleid gericht op de structurele tekorten van het pensioenstelsel geen uitstel meer duldt. Nu zijn keuzes nog voorhanden, maar de keuzevrijheid zal snel afnemen vanwege de in de Verkenning beschreven trends en de snelgroeiende ondermijning van het stelsel. Het gaat over keuzes omtrent de verdeling van de lasten tussen jongeren en gepensioneerden, tussen hoge en lage inkomens, tussen werkenden en inactieven, over een verhoging van de premiedruk en belastingdruk, dan wel een verlaging van de uitkeringen, over het bevorderen van immigratie én over het nu of later introduceren van maatregelen.
3. Niets doen is geen optie, omdat de structurele tekorten dusdanig snel zullen oplopen dat de fundamenten onder het gehele stelsel in hoog tempo zullen afbrokkelen.

In een vervolg op deze Verkenning worden de zorgkosten onder de loep genomen. Net zoals bij deze Verkenning zullen migratiescenario’s gerelateerd worden aan de toekomstige zorgkosten. Een derde Verkenning in deze serie geeft beleidsaanknopingspunten met betrekking tot migratie vanuit het perspectief van de bijdrage die migratie levert aan de sociaaleconomische ontwikkeling van Curaçao. Hierbij ligt de focus op de bijdrage van verschillende migrantenpopulaties op de arbeidsmarkt.

In de daaropvolgende Verkenning komen verschillende beleidsopties aan bod waarbij de samenhang wordt gelegd tussen beleid op het gebied van migratie, arbeidsmarkt en onderwijs. In het Groeiakkoord dat in juli 2019 overeengekomen is tussen de regering van Nederland en de regering van Curaçao wordt het belang van een dergelijk beleidskader onderstreept.

De Verkenning is te vinden op deze website, onder de rubriek: ‘Recent uitgebrachte adviezen’