Persbericht
Sociaal overleg onontbeerlijk in crisistijd
Regionale CESISALC-top benadrukt digitale innovatie, democratische vernieuwing en gedeelde verantwoordelijkheid
Willemstad / Guatemala, 11 april 2025 – In het koloniale hart van La Antigua, Guatemala, kwamen op 31 maart jongstleden vertegenwoordigers bijeen van het regionale netwerk van Economische en Sociale Raden en Vergelijkbare Instellingen van Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied (Red de Consejos Económicos y Sociales e Instituciones Similares de América Latina y el Caribe, CESISALC). De jaarlijkse vergadering van dit regionale netwerk, dat sinds september 2023 wordt voorgezeten door de Sociaal-Economische Raad (SER) van Curaçao, markeerde een belangrijk moment van reflectie én koersbepaling in een tijd van groeiende geopolitieke onzekerheid, technologische transformatie en sociale ongelijkheid.
In een krachtig openingswoord benadrukte de Curaçaose delegatieleider Raul Henriquez namens het voorzitterschap van CESISALC, dat Latijns-Amerika en het Caribisch gebied geconfronteerd worden met een “drievoudige systeemcrisis”: toenemende sociale ongelijkheid, structurele werkonzekerheid en ecologische kwetsbaarheid. Volgens recente cijfers van de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (ECLAC) bezit het rijkste deciel in de regio meer dan 55% van het totale inkomen, terwijl de helft van de bevolking moet rondkomen van slechts 10%. Meer dan 50% van de werkenden is bovendien actief in de informele economie, wat hun toegang tot basisrechten ernstig belemmert.
“Dit is geen tijd voor passief commentaar,” aldus Henriquez. “Dit is het moment waarop sociaal overleg moet evolueren van technocratische marge naar politiek middelpunt. Onze legitimiteit ligt niet in symboliek, maar in onze capaciteit om structurele antwoorden te formuleren op systeemvragen.”
Van analyse naar strategisch handelen
Tijdens de werksessies werd ingezoomd op innovatieve strategieën voor beleidsbeïnvloeding, digitale participatie, data-analyse en institutionele vernieuwing. Er was consensus dat sociaal overleg—mits goed gestructureerd en ondersteund door empirische gegevens—de meest legitieme en duurzame methode blijft om sociaal-maatschappelijke spanningen in de regio te adresseren.
De bijeenkomst kende bijdragen van experts zoals dr. Vasco Torres de León, directeur van de Escuela Interamericana de Diálogo Social, Tripartismo y Resolución de Conflictos (gevestigd in Panama), dr. Caryl Alonso Jiménez, Guatemalteek, academisch docent en internationaal expert op het gebied van overheidsbeleid en sociaal dialoog, en Rodrigo Mogrovejo, van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Zij bespraken onder meer hoe de institutionele veerkracht van sociaaleconomische raden versterkt kan worden via datagedreven beleid, anticiperend bestuur en strategisch partnerschap.
Kennisdeling en nieuwe netwerken
Parallel aan de CESISALC-vergadering werd het INTERCOONECTA-programma voortgezet, een initiatief van het Spaanse ontwikkelingsagentschap AECID. Van 1 tot en met 3 april werd onder meer gesproken over de rol van sociaaleconomische raden bij de bescherming van kinderen, de bestrijding van armoede, en de institutionalisering van sociaal overleg in nationale wetgevingen.
Tevens werd een nieuw boek gepresenteerd over de bijdrage van sociaal overleg aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (Agenda 2030), en vond de formele lancering plaats van het Ibero-Amerikaanse netwerk RICESIS, een nieuwe multilaterale structuur voor samenwerking tussen raden van Europa (Spanje en Portugal) en Latijns-Amerika.
Voorzitterschap in transitie
Zoals gebruikelijk binnen CESISALC zal in mei een voorbereidende virtuele bijeenkomst plaatsvinden om te bepalen welk land vanaf september 2025 het voorzitterschap van Curaçao zal overnemen. Deze overgang gebeurt transparant, collegiaal en in lijn met de consensusgedreven structuur van het netwerk.
De bijeenkomst werd afgesloten met een oproep tot gezamenlijke actie. “De complexiteit van onze tijd mag ons niet verlammen, maar moet ons aansporen tot innovatie, samenwerking en daadkracht,” aldus Henriquez. “De toekomst wacht niet. De toekomst wordt ontworpen—collectief, geïnformeerd en met moreel kompas.”
