Komunikado di prensa

SER den su Informe Anual 2024

Willemstad, 10 di sèptèmber 2025 — Konseho Sosial-Ekonómiko (SER) a entregá awe su Informe Anual 2024 na Gobiernu di Kòrsou. Den e prólogo, e konseho ta pinta 2024 komo un aña di kambio fundamental: inteligensia artifisial (IA) ta sigui desaroyá su mes komo un teknologia di sistema ku lo tin un impakto komparabel ku machin di stom, elektrisidat i internèt. E desaroyo aki ta eksigí fortalesementu di supervishon, regla i konseho independiente den un estado di derecho demokrátiko. “IA mester sirbi humanidat, no debilit’é,” asina SER ta skibi den un refleho amplio tokante teknologia i gobernashon.

E konseho ta posishoná su mes eksplísitamente komo un institushon di garantía den proseso di maneho i lèi. Den diálogo tripartito — dunadó di trabou, trahadó i miembro independiente —maneho di gabinete ta keda evaluá a base di evidensia i segun un definishon amplio di prosperidat: Klaramente ta evaluá kresementu ekonómiko huntu ku bienestar sòsiál, medioambiente i sostenibilidat.

SER ta pone e agènda di IA den un kuadro sòsio-ekonómiko mas amplio. Den Latinoamérika i Karibe, kasi 60% di trahadonan ta aktivo den ekonomía informal i solamente 53% di poblashon tin akseso na internèt. Sin e kondishonnan bàsiko na lugá —di infrastruktura digital sólido i konfiabel te na formashon di retnan di protekshon sosial — eksklushon di e benefisionan di digitalisashon lo ta un riesgo, SER ta konkluí. E meta ta: IA komo katalisadó di produktividat i maneho, teniendo debidamente kuenta ku gruponan vulnerabel.

SER ta indiká mas aleu ku, riba nivel di gobernashon, e ‘Centraal Georganiseerd Overleg in Ambtenarenzaken’ (CGOA) ta e plataforma institushonalisá indiká pa garantisá kuadronan imperativo pa IA. Esaki ta inkluí evaluashon adelantá di riesgo- i efektonan, supervishon humano di e sistemanan, transparensia (maneho di registro di algoritmo i auditoria), protekshon di datonan i formashon/rekapasitashon di funshonarionan públiko. Asina e sektor públiko di Kòrsou ta alinea ku prinsipionan internashonal pa IA ku ta posishoná e ‘hende sentral’ i ku ta konfiabel.

SER ta apuntá tambe un konteksto normativo ku ta evolushoná di forma akselerá. Regulashon di IA riba nivel di Union Oropeo (ku a drenta na vigor na 1 di ougùstùs 2024) a introdusí un aserkamentu basá riba riesgo i a prohibí aplikashon ku tin riesgonan intolerabel; UNESCO a aprobá un kuadro étiko global pa IA den 2021 i Konseho di Oropa resientemente, na final di 2024, a ratifiká un tratado pa protehá derecho humano, demokrasia i estado di derecho pa ku aplikashonnan di IA. Segun SER, Kòrsou lo hasi bon di tuma pasonan  pro-aktivo riba e normanan standarisá aki pa garantisá uzo konfiabel di IA.

Den 2024, SER a ahustá e agènda di IA na trabou, habilidatnan i prosperidat amplio. Na nivel nashonal, e konseho a trese gruponan di interes huntu riba e tema ‘Futuro di Trabou’, ku a resultá den un Manifesto pa Futuro di Trabou ku meta-, dato- i responsabilidat. Na nivel internashonal, SER — komo presidente di CESISALC (e ret regional di konsehonan sosial-ekonómiko) i komo presidente di AICESIS (e asosiashon mundiál di konsehonan sosial-ekonómiko) — a pone Kòrsou riba mapa mundial den debatenan tokante digitalisashon i maneho den ámbito sosioekonómiko.

 

Share