Komunikado di prensa

Diálogo sosial ta klave pa enfrentá e tripel krísis den Latinoamérica i Karibe

Kumbre di CESISALC na Guatemala ta pidi akshon desidido basá riba dato i koöperashon

Willemstad / Guatemala, 11 di aprel 2025 — Representantenan di e ret regional CESISALC (Red de Consejos Económicos y Sociales e Instituciónes Similares de América Latina y el Caribe) a topa dia 31 di mart último na La Antigua, Guatemala, pa e reunion anual di e ret. E evento aki tabata bou di liderasgo di Konseho Sosial Ekonómiko di Kòrsou (SER) ku tin e presidensia di e ret regional aki for di sèptèmber 2023. Raúl Henriquez, Direktor i Sekretario General di SER a presidí e seshon.

Durante su diskurso di apertura, Henriquez a trese un avertensia kla pa dilanti: Latinoamérika i Karibe ta mei mei di un “tripel krísis integral”: oumento di desigualdat sosial, trabou sin seguridat struktural i un medioambiente frágil. Segun datonan resién di Komishon Ekonómiko pa Latinoamérika i Karibe (CEPAL), e 10% mas riku ta tene mas ku 55% di tur ingreso, miéntras ku e 50% di mas pober por sobrebibí ku 10% so. Mas ku 50% di forsa laboral ta traha den sektor informal, sin derechinan laboral òf benefisionan sosial.
Segun señor Henriquez: “ aworaki no ta tempu pa komentarionan pasivo”. “Diálogo sosial mester sali for di ámbito teknokrátiko i drenta sentro di maneho públiko. Nos legitimidat no ta bini for di símbologia, sino for di nos kapasidat pa ofresé solushonnan struktural pa problemanan struktural.”

Di reflekshon pa akshon stratégiko

Durante e seshonan di trabou i tayernan, esnan presente a trata téknikanan inovativo pa partisipashon digital, renobashon di institushonnan i uzo di dato pa formulá maneho públiko. Si diálogo sosial ta bon organisá i basá riba evidensia real, e ta sigui komo un di e mihó hèrmèntnan pa kontrarestá desbalanse sosial i yuda formulá maneho públiko inklusivo i sostenibel.

Entre esnan ku a kontribuí tabatin Dr. Vasco Torres de León, direktor di e Escuela Interamericana di Diálogo Social, Tripartismo y Resolución de Conflictos, ku base na Panamá, Dr. Caryl Alonso Jiménez, guatemalteko, dosente akademiko i eksperto internashonal riba maneho gubernamental i dialogo sosial, i Rodrigo Mogrovejo, di e Organisashon Internashonal di Trabou (OIT). Nan a pone énfasis riba fortalesé kapasidat di institushonnan, spesialmente den paísnan manera Honduras i Perú, kaminda merkado laboral ta ínstabil i polarisashon sosial ta krea riesgonan real pa stabilidat demokrátiko.

Interkambio di konosementu i aliansa nobo

Despues di e enkuentro di CESISALC, a sigui, di dia promé pa 3 di aprel último, e programa INTERCOONECTA, dirigí pa e Agensia Spañó di Koperashon Internashonal (AECID). Tema prinsipal tabata protekshon di mucha, lucha kontra probesa i formalisá diálogo sosial den lei di kada país.
A presentá un publikashon nobo ku ta mustra kontribushon real di diálogo sosial na e Ophetivonan di Desaroyo Sostenibel (ODS) di e Agènda 2030. Tambe a lansa di manera ofisial e ret Ibero-amerikáno RICESIS durante e evento, pa fortifiká relashon di koöperashon entre konsehonan sosial ekonómiko di Latinoamérica, Spaña i Portugal.

Transishon di liderasgo ta serka

Komo ta kustumber den ámbito di e ret CESISALC, na mei próksimo lo tuma lugá un reunion preparatorio di forma virtual pa disidí kua país lo tuma e presidensia rotativo di e ret despues ku e mandato di Kòrsou finalisá na sèptèmber 2025. E transishon aki lo tuma lugá di un forma transparente, ku rèspèt mutuo i den un espíritu di koöperashon.
E kumbre a sera ku un yamada urgente pa akshon kolektivo: “E grado di kompleksidat di e tempu ku nos ta bibando, no mester stroba nos,” Henriquez a komentá. “E mester duna nos e empuhe nesesario pa sigui inová, traha huntu i aktua di forma kontundente. Futuro no ta warda. Ta na nos pa diseñá e futuro ei huntu, di forma kolektivo, konsiente i étiko”.

 

Share